Kostverlorenpark

De bouw van het bunker dorp Voor de aanvang van de werkzaamheden werd eerst gekeken hoe het stond met de watervoorziening Duitse ingenieurs  bekeken waar de bunkers konden staan en waar de latrines moesten komen toen alles werd goedgekeurd werden Nederlandse aannemers ingeschakeld om de bunkers te bouwen dit werd gedaan met behulp van trein lorries waarmee  het zand en grind werd vervoerd op de duintoppen van het park ziet men nog steeds veel grind liggen en ergens we vertellen niet waar ligt ook een stuktrein rails half onder het zand In het Kostverloren park worden 35 woonschuilplaatsen gebouwd. Op de hooggelegen randen van het dal komen 8 mitrailleur stellingen (MG-posten)te staan ter verdediging van het woongebied. In het woongebied worden voorzieningen als  een ontsmettingsgebouw, een keuken en twee privaten opgetrokken. Water wordt geleverd uit twee brongebouwen en vier waterputten. Uniek voor Zandvoort is de grote betonnen stal welke plaats biedt aan 24 paarden. Deze manege is met een wagenloods aan de zuidrand van het woongebied gesitueerd.Het ligt voor de hand dat het wandelpark door al die maatregelen totaal geruïneerd wordt. De natuur met fraai opgaand struweel krijgt een enorme klap. De bouw van de bunkers vernietigt zeer veel groen. Het herstel van de begroeiing tot z'n vooroorlogse omvang heeft zo’n dertig jaar geduurd. Dat dit herstel mogelijk is geweest, is niet in de laatste plaats te danken aan de huidige bewoners van de bunkers. Zodra deze zomergasten gearriveerd zijn, wordt er weer beheer gevoerd

In Augustus 1942 werd  ENGEL  Bol met zijn gezin uit zijn woning gezet omdat de Duitsers in het wandelpark een verdedigingslinie wilden aanleggen. Veel natuurschoon is in de loop der jaren blijvend vernield, terwijl de 38 bunkers in het begin een grote sta-in-de-weg bleken te zijn. De bunkers zijn voor het eerst in 1946 aan particulieren verhuurd, doch men zal zich nog wel herinneren, dat er zich nog al eens gebeurtenissen voordeden, die niet door de beugel konden, vooral met jongelui. In 1947 is dit niet meer mogelijk geweest, ten eerste door de voorzorgsmaatregelen van het gemeentebestuur, maar vooral door het bestuur van de bunkers. In elke bunker mogen niet meer dan zeven personen de nacht doorbrengen en aan deze regel wordt streng de hand gehouden.  de 35 families is een bestuur gekozen, dat op regelmatige tijden alle bunkers controleert en o wee. indien er iets niet klopt. De bunkers hebben bijna alle de beschikking over leidingwater of pompen, en in 1948 zal worden getracht elke bunker ook van elektrisch licht te voorzien, hoewel hiermede grote kosten gepaard gaan. Elke bunker heeft een oppervlakte van 16 m= (4 x 4 meter), doch beschikt maar over één vertrek. De families zijn echter uitstekend over de accommodatie te spreken en aan alle aanvragen kan bij lange na niet voldaan worden.
Brv kaart nationale archief
1946
BUNKERS TE HUUR IN ZANDVOORT? In het Kostverlorenpark. thans weer oor het publiek opengesteld, bevinden ongeveer  38 bunkers. De eigenaar van dit park zag hierin een prachtig object om zaken te doen. Gebrek aan woonruimte en de grote trek naar zee en duinen deden  hem besluiten deze bunkers beschikbaar te stellen voor hen, die in de zomermaanden aan zee willen vertoeven en hij  ging over tot het verhuren voor ƒ 25 per seizoen. De mensen moesten dan zelf zorgen, dat deze verblijven bewoonbaar werden, een behoorlijke ingang maken, amen en deuren inbrengen, enz. De eigenaar ontving zijn ƒ 25,- en keek verder naar de zaak niet om. Klanten genoeg, dat kunt u nagaan, en zo deed onze politie op een vroege Zondagmorgen een inval in het Kostverlorenpark en trof daar en 10-tal bewoonde bunkers aan. In een ervan huisde een meisje van 15 jaar, als leidster  over 15 kinderen, die allen in één kamer sliepen in een ruimte van nog een. 3 bij 4" meter. In een andere bunker werden  een 18-jarige ongehuwde vrouw met een gescheiden man aangetroffen, ten 'beschikt er gezamenlijk over één wc  over één pomp, op meer dan 100 m afstand, waterleiding is er niet, de bunkers zijn nimmer ontluisd, we gaan kamperen wie gaat er mee. De politie gaat ingrijpen, het wordt hoog tijd. Woekerplaatsen van, ontucht, gevaar voor de volksgezondheid, schuilplaatsen voor ongure elementen, voor staatsgevaarlijke individuen, want toezicht  ontbreekt hier geheel, hebben we in ons dorp niet nodig. En er blijken nog altijd  wel personen  te zijn, dat hun „bedrijf  hun winst kan opleveren. Hulde aan ons wakkere politiekorps oor dit tijdig ingrijpen. Zij zal zeker ook  een oogje in het zeil houden zolang oor B en W. nog niet het besluit is genomen 'de gehele zaak te ontruimen, welk besluit — naar we van zeer bevoegde zijde  vernemen  dat ditwel spoedig bekend zal worden, waarmede dan die uitwas van vrijheid en ontspanning weer zal  zal zijn.
REACTIE VAN DE VERHUURDER 1946
BUNKERS TE HUUR IN ZANDVOORT? Daar de goeden het altijd met de kwaden moeten ontgelden, ligt het voor de hand. dat die goeden in verzet komen. Zo ook tegen ons berichtje onder bovenstaand hoofd in het vorige nummer. Omdat inzender D.K. zich niet vrij heeft kunnen houden van volkomen ongemotiveerde insinuaties, willen we zijn artikel niet geheel opnemen. De zakelijke opmerkingen vermelden we echter gaarne. Namens alle bunkerbouwers deelt de heer D.K. dan mede, dat er niet één maar twee waterpompen zijn en bovendien de waterleiding bij den opzichter, terwijl er nog vóór Pinksteren een derde pomp zou worden geslagen. Voorts is er wel één W.C. maar men is bezig aan de bouw van vier W.C.'s die waarschijnlijk ook nog voor Pinksteren klaar zullen zijn. De kosten van dit alles worden bestreden uit de huurgelden (zijnde slechts ƒ 25,— per seizoen). De bunkers zijn nimmer ontluisd, maar dat is volgens inzender met stenen bunkers ook niet nodig. Wat het toezicht betreft, de heer Bol houdt van 's morgens vroeg tot 's avonds laat een oogje in 't zeil. Tot zover het zakelijke gedeelte uit het artikel van inzender D.K. We willen opmerken, dat dit toezicht van den heer Bol alleen niet voldoende is gebleken. En dat is geen wonder bij een complex als dit, dat nog bovendien van drie kanten vrij betreden kan worden door ieder, die dat wenst. Wij vinden het jammer voor de goede kampeerders, dat wij dit bunkerterrein niet geschikt kunnen vinden als kampeerplaats en dat we moeten betwijfelen of het wel geschikt gemaakt kan worden. B. en W. zijn ten deze dan gelukkig ook diligent

zijn huidige bestemming gekregen. Aanvankelijk is er sprake van een janboel. Tegelpaden worden gesloopt en wat bruikbaar
is meegenomen, plundering alom. Er is geen vorm van toezicht of organisatie: wie daar zin in heeft gebruikt een
bunker. De een richt het in als zomerverblijf, de ander maakt er een opslagplaats van.
In de periode van herstel en opbouw, die na de bevrijding ook in Zandvoort aanbreekt, wordt veelal afgerekend met
de Duitse verdedigingswerken. Waar bunkers in de weg staan of gevaar opleveren, worden ze opgeblazen. Dat is echter
een heel dure grap. Meestal worden de bunkers enkel onder het zand bedolven, om misbruik of verloedering van het
duinterrein tegen te gaan of eenvoudig uit esthetisch oogpunt.

 Met de enthousiaste steun van de toenmalige terreineigenaar, jonkheer P.N. Quarles van Ufford, slagen zij in
hun opzet. De toewijzing van de zomerhuisjes geschiedt vooral op medische indicatie.
Het Kostverlorenpark wordt ook weer opengesteld voor wandelaars, die net zoals voor de oorlog, een dagkaartje kunnen
kopen. De theeschenkerij is heropend, de dieren attracties komen terug in de gerepareerde kooien en ook de speeltuin
wordt, na een opknapbeurt, weer in gebruik genomen Behalve de manschappenonderkomens krijgen nog twee in de
oorlog geplaatste bouwwerken een nieuwe bestemming: de voormalige wagenloods wordt ingericht als volière met
vele fraaie vogels. De bunkerstal krijgt de paarden van de politie te herbergen.

Anno 2024

De contacten van de "bunkerbewoners" met de Zandvoortse burgerij en overheid alsook met de terrein eigenaar staan
op een goed peil  heden ten dage  staan er nog maar 35  bunkers op het park waarvan enkele in slechte staat.De bunkers zijn tegenwoordig te koop de bewoners proberen met golfplaten en plastic de bunkers droog te houden het park ziet er nu erg rommelig uit ook het stijgende grondwater is een probleem aan het worden nu moeten dompelpompen de boel droog houden.

meer...